نور پردازی در نمای ساختمان

علاوه بر جنس و نوع مصالح به کار رفته در نمای خارجی ساختمان ها, فاکتورهای دیگری مانند نورپردازی موجب زیباتر شدن نمای ساختمان ها می شوند. مصالح به کار رفته در نمای ساختمان‌های مدرن در طول روز قابل مشاهده هستند و زیبایی طرح و اجرای آن ها می تواند چشم هر فردی را به خود جلب کند. اما در شب مصالح قابل مشاهده نیستند و حتی ساختمان هایی با زیباترین نمای خارجی نیز قابل تمایز با دیگر ساختمان ها نمی باشند. در اینجاست که نورپردازی اهمیت و جایگاه خود را پیدا می کند. در واقع با نورپردازی نمای ساختمان می توان زیبایی نمای خارجی ساختمان را در شب نیز به نمایش گذاشت.

نورپردازی خارجی ساختمان به صورت های مختلفی اجرا می شود. این نورپردازی ها می تواند کل و یا قسمتی از نمای ساختمان را در برگیرد. در اجرای نورپردازی باید از لامپ ها و وسایل الکترونیکی کم مصرف استفاده شود. نورپردازی می تواند برای آپارتمان های بزرگ و یا کوچک, خانه های ویلایی, منازل مسکونی و غیر مسکونی اجرا شود. تصاویر زیر نمونه هایی از ایده های مدرن و طرح های جدید نورپردازی نمای منازل مسکونی را نشان می دهد.

عوامل بسیار مهم در شناخت نور

لومن: واحد اندازه گیری شار نوری است. لومن مقداری نور است که از یک چشمه نقطه به شدت یک کاندلا(شمع) داخل مخروطی به زاویه رأس یک استرادیان پخش می شود.

منحنی فضایی پخش نور

به نقشه فضایی پخش نور اطلاق می گردد.نور هر منبع نوری با استفاده از رفلکتور و یا لنز به طرز متفاوتی در فضا پخش می گردد.

(CRI (Color Rendering Index

معیار تشخیص کیفی نور می باشد. به میزان طیف های نوری شامل در این منبع نوری اطلاق می گردد. به عنوان مثال اگر منبع نوری cri پایین تری دارد، اجسام زیر آن رنگ واقعی خود را نمایش نمی دهند. آیا تا کنون مشاهده نموده اید که ماشین سبز رنگ زیر نور زرد خیابان آبی به نظر می رسد؟ این نتیجه پایین بودن کیفیت نور سدیم می باشد.

تکنولوژی های منابع نوری

التهابی

همان چراغ های دارای فیلامان می باشند که با تبدیل انرژی حرارتی به نور عمل می کنند. راندمان نوری در این تکنولوژی به صورت متداول در حدود 15لومن به ازای هر وات مصرفی می باشد.

بخار جیوه

همان تکنولوژی استفاده شده در مهتابی ها و لامپ های کم مصرف CFI می باشد.

HID

شامل لامپ های بخار سدیم، متال هالید می باشد. بخار سدیم بیشتر در کاربری های روشنایی های محوطه، خیابانی و گلخانه مورد استفاده قرار می گیرند. متال هالید علاوه بر محوطه در کاربردهای تجاری و نورپردازی های محوطه و پل ها مورد استفاده قرار می گیرند.

ال ای دی

با ورود طیف نور سفید از سال 1995 در زمره نورهای ساطع شده از ال ای دی ها، روز به روز جایگاه خود را بیشتر در صنعت روشنایی باز نموده اند. در حال حاضرال ای دی با بازده نوری 150 لومن بر وات اقتصادی شده است.

معماری و نورپردازی نما

می توان به جرأت گفت که مهندسین معمار در حین طراحی نما، تنها به حجم، جنس مواد و طرح نما در روز توجه می نماید. عدم توجه کافی به نورپردازی نما باعث شده است در شب با احجام مخوف و تاریکی در شهر مواجه می شویم.

رویکرد به نورپردازی نما باید علاوه بر سلیقه هنری مبتنی بر دانش مهندسی برق نیز باشد. نوپردازی که از برق و خصوصیات نور آگاهی ندارد نمی تواند با ابزار نور به طراحی مشغول گردد. به عبار دیگر نورپردازی نما تلفیقی از هنر معماری و دانش مهندسی می باشد.

مهم ترین نکته ای که می توان به فعالین نما توصیه نمود، طراحی و تصویب نورپردازی نما پیش از اجرای نما می باشد. نیازمندی های برق کشی، نیازمندی های فاصله گذاری ها و جایابی های چراغ ها در نما، در نحوه اجرای نمت تأثیراتی شگرف دارد.

هنر طراحی نور نما، نمایش نور و مخفی نمودن منابع نوری می باشد. این امر بدون لحاظ طراحی نور در حین اجرای نما میسر نخواهد شد.

نورپردازی نما و مفاهیم

هنگامی که نورپردازان ایتالیایی از برج آزادی تهران در روز و شب بازدید نمودند، از مجموعه شهرداری گله مند شدند. آنها با بیان اینکه هیچ کجای دنیا بناهای ملی خود را با رنگ های RGB بی روح نمی کنند از اینکه در نورپردازی شهری از هیچ مفهومی تبعیت نمی کنیم گلایه کردند. چرا یک بنایی که نماد شهری است شب یک جلوه دیگری دارد؟

در نورپردازی نما نیز استفاده از رنگ ها، سایه ها و روشنایی ها باید از یک مفهوم و هدفی تبعیت نماید. المان هایی که در نما قرار می گیرند هر یک حرفی و سخنی در مورد این ساختمان و بنا می زنند . رنگ های گرم محیط را صمیمانه تر و رنگ های سرد فضا را جدی و منظم نشان می دهند. فروشگاه اپل همه جا خودش را با نور سفید شدید متمایز می کند. کاخ سفید برای نمایش قدرت و دسیپلین بیشتر نور سفید را به کاربرده است. برعکس یک رستوران خوب برای نمایش فضای گرم و صمیمی در نمای خود المان ها را آفتابی نشان می دهد.

هدف از طرح این مثال ها، نشان دادن اهمیت مفاهیم و نوع نورپردازی در یک ساختمان می باشد. اگر ساختمانی را در دست اجرا دارید پیش از نورپردازی از خود بپرسید این ساختمان یا بنا قرار است چه چیزی را در ذهن بیننده تداعی نماید. جواب این سؤال، ما را از تکرار مسیرهای نورپردازی غلط تا حدود زیادی نجات می دهد.