مهندسی نما چیست؟

    نماهای ساختمانی (یا به صورت دقیق‌تر پوسته ساختمان) به مجموعه‌ای از اجزای ساختمان اطلاق می‌شود که همزمان وظیفه محافظت از فضاهای درونی ساختمان در برابر محیط خارج و ایجاد یک رابطه هویتی بین ساختمان و محیط خارج را دارا می‌باشند. اهمیت روزافزون عملکرد نماهای ساختمانی در برابر شرایط محیطی اعم از بارهای وارد بر ساختمان، شرایط دمایی و آب‌و‌هوایی، تابش خورشید، صداهای ایجاد شده در بیرون از ساختمان و… در کنار توجه ویژه‌ای که از جانب طراحان و معماران پروژه‌های ساختمانی به شکل و فرم بیرونی ساختمان می‌شود، باعث پدید آمدن تخصص جدیدی در حیطه ساختمان با عنوان مهندسی نما گردیده است.

    رونق ساخت و ساز در قرن اخیر، علی‌الخصوص در کشورهای در حال توسعه مانند ایران، باعث ایجاد بازار کار گسترده در صنعت ساختمان و مصالح ساختمانی گردیده است. در این راستا نمای ساختمان، بعنوان پوشش و یا لباس یک سازه در این صنعت به یکی از اصلی‌ترین بحث‌های مطرح در امر ساخت و ساز تبدیل گردید. همچنین با توجه به کمبود منابع و پرهزینه بودن سوخت‌های فسیلی و اهمیت هدر رفت و مصرف سوخت، بهینه‌سازی و عایق‌سازی ساختمان و مصالح اهمیت بیشتری پیدا کرده است.

    در این میان تلاش در کاهش هدر رفب انرژی و حفاظت از انرژی حرارتی و یا برودتی و عایق‌سازی ساختمان‌ها در دستور کار قرار گرفت. استفاده از دیوار های عایق، در و پنجره های عایق صوت و حرارت، توجیه اقتصادی یافت و سازندگان را بر این داشت تا هزینه بیشتری نسبت به مصالح سنتی به این امر اختصاص دهند.

    مطالعه نماهای ساختمانی به لحاظ ساختار فنی ،عملکرد و زیبایی، موجب بوجود آمدن رشته‌ای بنام مهندسی نما در دنیاگردیده است. مهندسی نما به گروهی از مهندسان اتلاق می‌گردد که بصورت مستقل به بررسی، شناخت، طراحی معماری و مهندسی نمای ساختمان می پردازد. بدین معنی که یک مهندس نما می‌تواند یه عنوان مشاور برای طراح پروژه، مالک ساختمان یا مدیر پروژه عمل نماید.

    یک تیم متخصص نما به بررسی و اجرایی نمودن طرح، با در نظر گرفتن علوم طراحی معماری، مهندسی سازه، آکوسیتک و نورپردازی پرداخته و پروژه را در راستای پیشبرد بهتر در خصوص زیبایی طرح و رسیدن به بهترین عملکرد، ساخت، نصب و اجرا، مدیریت می کند. این تخصص می‌تواند در خدمت سازندگان و یا مشاورین و طراحان پروژه بوده و بهترین عملکرد و طراحی را برای نمای ساختمان ها به همراه داشته باشد.

   هدف اصلی مهندسی نما بررسی طرح کلی نما و ارائه جزئیات اجرایی با توجه به بهینه‌سازی مصالح به کار رفته، بررسی بارهای ثقلی و جانبی از جمله بار باد و بارهای لرزه‌ای، بررسی تبادل میزان انرژی با در نظر گرفتن مواردی همچون قابلیت ساخت، کارایی و پایداری طولانی مدت در مقابل شرایط متفاوت آب‌وهوایی است.

    با توجه به عدم اطمینان به عملکرد نما بر اساس اجرای سنتی در برابر بار باد و زلزله و احتمال افتادن قطعات نما و همچنین عدم امکان عایق‌بندی حرارتی، رطوبتی و صوتی در روش اجرای سنتی نما امروزه تقریبا نمای تمامی ساختمان‌های بلند مرتبه و اکثر ساختمان‌های چند طبقه به روش خشک اجرا می‌شود. در این نوع از نما از فضای خالی بین سازه اصلی و نما جهت عایق‌بندی حرارتی، رطوبتی و صوتی استفاده می‌شود، همچنین از دیگر مزیت‌های آن امکان استفاده مجدد و بازیافت مصالح نما در هر زمان از طول عمر ساختمان  می‌باشد.

مشخصه‌های فنی نمای ساختمان

• عایق حرارت: مصالح مختلف ساختمانی ضریب انتقال حرارت و ظرفیت گرمایی ویژه مختلفی دارند و در نتیجه عملکرد حرارتی متفاوتی خواهند داشت. یک سیستم نمای موفق، نمایی است که زیبایی و بهره‌وری انرژی را باهم داشته باشد. داشتن نمایی که عملکرد حرارتی خوبی داشته باشد مستقیماً مصرف انرژی را تحت تأثیر قرار می‌دهد لذا در نمای ساختمان، استفاده از مصالحی که ضریب انتقال حرارتی کمتری دارند، باید مورد توجه قرار گیرد.

• عایق صوتی: نمای ساختمان می‌تواند به عنوان یک عایق صوتی کارامد عمل کند. توجه به این ویژگی به خصوص برای ساختمان‌هایی که در شهرهای بزرگ صنعتی و تجاری و یا در کنار مسیر گذر اصلی واقع شده‌اند از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می‌باشد.

• عملکرد مناسب در برابر زلزله
• عملکرد مناسب در برابر ضربه
• عملکرد مناسب در برابر یخ‌زدگی
• عملکرد مناسب در برابر آتش‌سوزی